ربوط به تمدن ایلامیان یکی از مهمترین سازهای باستانی جهان و معروف به سلطان سازهای باستان. از آن به نام “چنگ زاگال” نیز یاد می شود. از نظر دسته بندی در رده چنگهای جعبه ای عمودی قرار می گیرد. منقوش در نقش برجسته” کول فرح” و نقش برجسته ” آشور بنی پال” که روایت حمله به شوش را داراست. دارای ۳ اکتاو محدوده صوتی است.
: الهام گرفته شده از دار قالی ایرانی، اولین ساز کوبه ای، آرشه ای، مضرابی و چکشی در جهان. اولین ساز گروهی با تعداد نوازنده بین ۴ تا ۱۰ نفر. اولین ساز عمودی- افقی در سه سایز
اثر این بربط در جام نفیس بدست آمده از ارجان بهبان دیده می شود. نمونه بازسازی شده از این اثر دارای ۱ اکتاو محدوده صوتی است. قابلیت نواختن کوبه ای و ملودی از ویژگیهای بارز این ساز می باشد.
: مربوط به هزاره چهارم ق.م. قدیمی ترین چنگ جهان تصویر شده در مهر بدست آمده از کاوشهای تپه چغامیش، از نظر دسته بندی در رده چنگهای کاسه ای جهان قرار می گیرد. دارای محدوده صوتی ۱٫۵ اکتاو تا ۳ اکتاو
